يک شرکت ساخت، تعمير و بازسازي واگن‌ها در جمهوري چک به همراه محققان دانشگاه ليبِرک، نوعي نانو چسب ساخته‌اند که قادر است به شکل مناسبي بدنه‌هاي سنگين فولادي را سرپا نگه دارد .

جايگزيني جوش فولاد با نانوچسب در ساختار بدنه قطارها

به گزارش روز يکشنبه گروه علمي ايرنا از ستاد ويژه توسعه فناوري نانو، بدنه واگن‌هاي قطار بسته به نوع کاربري، قطر، وزن و ساختارهاي متفاوتي دارند. به جز واگن‌هايي مانند واگن مخزن (ويژه حمل سيالات گازي يا مايعات)، واگن‌هاي يخچال (ويژه حمل انواع بارهاي فاسد شدني مانند مواد غذايي) و واگن‌هاي مسطح (ويژه حمل کانتينر، تريلر و بارهايي با حمل دشوار)، اکثر واگن‌هاي موجود در بخش‌هاي مختلف صنعت ريلي از بدنه‌هاي سنگين و عموماً فولادي استفاده مي‌کنند که به صورت تکه تکه بوده و بايد مونتاژ شوند .

به دليل حجم بالاي ارتعاشات و تکانه‌اي که اين وسايل تجربه مي‌کنند، عملاً استفاده از پيچ، پرچ و ابزارهاي اتصالي مشابه بدون استفاده از جوشکاري غيرممکن است. به عنوان مثال، تشکيلات بدنه يک واگن مسقف مسافري شامل شاسي، سقف، دو ديواره کناري و دو سازه انتهايي است که بدون فرآيند جوشکاري نمي‌توان ايمني و طول عمر آن را تضمين کرد. همين امر را مي‌توان به بوژي‌ها در زير واگن نيز تعميم داد که بخش عمده وزن يک واگن کامل را شامل مي‌شوند .

با اين حال، يکي از نکاتي که وجود دارد، ميزان جرم اضافه ناشي از جوشکاري به علت افزودن مواد سنگين به بدنه و آسيب‌پذيري محل جوش در برابر انواع عوامل مخرب خارجي است. دشواري امر جوشکاري در برخي زيرشاخه‌هاي صنعت ريلي نيز محل بحث است، مانند واگن‌هاي مترو که در ايران از جوش آلومينيوم استفاده مي‌کنند. فرآيند جوش آلومينيوم ساختار کاملاً متفاوتي نسبت به جوش فولاد داشته و در نوع خود يک تخصص محسوب مي‌شود .

شرکت لِگيوس لوکو، يک شرکت ساخت، تعمير و بازسازي واگن‌ها در جمهوري چک، به تازگي به جايگزيني براي فرآيند جوشکاري دست يافته است. لگيوس، به همراه محققان دانشگاه ليبِرک، نوعي نانو چسب را توسعه داده‌اند که قادر است به خوبي بدنه‌هاي سنگين فولادي را سرپا نگه دارد .

واگن آزمايشي اين شرکت، يک واگن مسقف مسافري با ظرفيت 87 متر مکعب با بار محوري 22?5 تن بوده است که استفاده از نانوچسب در تمامي‌بخش‌هايي که از جوش استفاده مي‌کردند (از قسمت‌هاي اصلي بدنه و بوژي‌ها تا ريزترين جزئيات فلزي)، منجر به افزايش ظرفيت باربري تا 66?8 تن شده که نشان‌دهنده 2 تن افزايش ظرفيت است. اين ميزان افزايش، با توجه به محدوديت‌هايي که وسايل نقليه مسافري با آن روبه‌رو هستند، بسيار قابل توجه است. همچنين، ظرفيت کافي براي نصب انواع تجهيزات پايش وضعيت روي واگن را فراهم مي‌کند که بر اساس ارتعاشات بدنه کار کرده و ايمني واگن را افزايش مي‌دهند .

گرچه مديريت فروش شرکت لگيوس لوکو اعلام کرده است که تا توليد انبوه اين نوع واگن‌ها هنوز فاصله دارد، اما مي‌توان انتظار فروش با تعداد محدود براي پيمانکاران مشخص را داشت. همچنين، فعاليت‌ها براي تکرار روش فوق بر روي واگن‌هاي مخزن با ظرفيت 120 متر مکعب به منظور افزايش ظرفيت و ايمني نيز آغاز شده است که با توجه به حساسيت‌ها در خصوص موادي که اين نوع واگن‌ها حمل مي‌کنند، مي‌تواند کمک شاياني در اين بخش باشد .