آمارها نشان مي دهد که ژاپن نزديک به 90 درصد از نفت مورد نياز خود را از خاورميانه تامين مي کند و جمهوري اسلامي ايران ششمين منبع بزرگ صادرات نفت خام به اين کشور است .

ايران البته در سال هاي قبل از 2005 ميلادي نزديک به 13 درصد از نفت مورد نياز ژاپن را تامين مي کرد اما شرايط آن زمان و مشکلات اقتصادي باعث شد تا بتدريج اين سهم کمتر شود و ژاپن هم منابع مختلفي را جايگزين کرد ولي به هر حال امروز ايران پس از روسيه ششمين تامين کننده بزرگ نفت ژاپن است و 5 درصد از سهم بازار نفتي اين کشور را در اختيار دارد .

يکي از علت هاي اصلي که باعث شد تا ژاپن معافيت هاي لازم را براي عبور از تحريم هاي آمريکا بدست آورد و خريدهاي نفتي از ايران را از سر گيرد اين بود که پالايشگاه هاي اين کشور بنوعي به نفت ايران وابسته هستند و از لحاظ فني لازم است که نفت ايران به آنها تزريق شود و براي همين توکيو رايزني هاي فراواني کرد تا بتواند به اين امتياز معافيت دست يابد .

نيپون، سه کيو، شووا شل و فوجي اويل از جمله پالايشگاه ها و شرکت هاي ژاپني هستند که مسئولانشان مي گويند به تجارت انرژي با ايران نياز مبرم دارند .

يک کارشناس انرژي به ايرنا گفت: کشوري فقير از لحاظ منابع انرژي مانند ژاپن چطور مي تواند قدرت بزرگ انرژي دنيا مانند ايران را ناديده بگيرد توکيو هر چقدر براي تجارت با ايران تلاش کند باز هم کم است و اهميت معاملات با ايران را درک مي کند و مي خواهد اين روند ادامه داشته باشد و معافيت ها برايش ارزش بالايي دارد .

ماسيکو تاکاهار تصريح کرد با توجه به معافيتي که به کشورهاي بزرگ خريدار نفت ايران داده شده است شرکت ها و پالايشگاه هاي ژاپني تا دو ماه ديگر واردات نفت از ايران را از سر مي گيرند و از هم اکنون رايزني هايي ميان طرفين در جريان است و براي قراردادهاي تازه برنامه ريزي مي شود .

او گفت: نبايد فراموش کرد کشورهاي آسياي شرقي و خاور دور به دليل اينکه دسترسي زيادي به منابع انرژي ندارند در چنين شرايطي آسيب پذيري بالايي پيدا مي کنند و درگير مشکلات اجتماعي عديده مي شوند .

به گفته وي بالا رفتن بهاي سوخت در بازار کشورهاي مذکور از جمله ژاپن و يا کره جنوبي که بخش عمده اي از نفت خود را از ايران و کشورهاي ديگر خاورميانه وارد مي کنند مي تواند ناخرسندي هاي عمومي و اعتراضات مردمي را به دنبال داشته باشد .

تاکاهارا تاييد کرد در دو ماه گذشته زماني که بهاي نفت به بالاتر از 85 دلار رسيد کشورهاي مذکور بهاي سوخت را در داخل افزايش دادند که موجب بروز اعتراضاتي در ژاپن و کره جنوبي شد اما پس از کاهش بهاي نفت به دليل ورود نفت ايران به بازار، شرايط تا اندازه اي براي آنها بهتر شد .

بر اساس آمار، واردات نفت ژاپن از ايران تا قبل از ماه اکتبر امسال که متوقف شد دايما روند فزاينده داشت و در ماه اوت امسال به اوج خود يعني معادل 177 هزار بشکه در روز رسيد که در مقايسه با يک ماه قبل از آن 65 درصد بيشتر شد .

البته دونالد ترامپ رييس جمهوري آمريکا تلاش زيادي کرد کشورها را تحت فشار بگذارد تا تحريم نفتي ايران را مراعات کنند اما دولت وي به اين نتيجه رسيد که اين ممکن نيست و از سوي ديگر خريداران بزرگي مانند چين و هند زير بار اين باج خواهي نرفته اند و نخواهند رفت و نمي توانند منافع ملي خود را فداي يکجانبه گرايي آمريکا کنند .

ايران نيز بر اساس تجربياتي که دارد مي تواند نفت خود را بفروشد و اصولا اين مشهور است که هر چه در دنيا تحريم شود نفت نمي شود و تحريم نفتي در شرايطي که دنيا هميشه به منابع انرژي نياز دارد غيرممکن است و هميشه کشورهايي هستند که به خريدهاي خود ادامه دهند .

اما سفير جمهوري اسلامي ايران در ژاپن، روابط تهران - توکيو را تاريخي عنوان کرد و گفت: اراده جدي براي تقويت روابط ايران با ژاپن وجود دارد و دو کشور با تشريک مساعي مي توانند به اهداف بزرگتري دست پيدا کنند .

مرتضي رحماني موحد ضمن اشاره به افزايش مراودات اقتصادي ايران و ژاپن به ويژه خريد نفت ايران در دوره پسابرجام عنوان کرد ايران علاوه بر اينکه يک بازار بزرگ اقتصادي است دسترسي گسترده اي به بازار 300 ميليوني پيرامون خود نيز دارد و اين براي ژاپن خيلي مهم است .

او همچنين حمايت دولت ژاپن از برجام به عنوان يک توافق مهم بين المللي را اقدامي مثبت ارزيابي کرد و اظهار نمود بخش هاي اقتصادي دو کشور انتظار دارند روابط آنها مورد حمايت قرار گيرد .

به هر صورت ايران در دوره هاي مختلف فروشنده بزرگ نفت به ژاپن بوده است و اين کشور نيز تلاش زيادي کرد تا در رايزني با آمريکا معافيت بگيرد در ماه مي امسال بود که ميزان واردات ژاپن از ايران از مرز 210 هزار بشکه گذشت و ايران توانست براي مدتي، 7 درصد از سهم بازار انرژي ژاپن را از آن خود کند .

با توجه به مسايلي که در فوق برشمرده شد در ماه هاي آينده کشورهاي بزرگ خريدار نفت ايران به خريدهايشان ادامه خواهند داد و از ابتداي سال آينده ميلادي اوضاع بهتر خواهد شد و کشورهاي مختلف به دنبال امضاي قراردادهاي جديد با تهران خواهند بود .

هيروشيگه سيکو وزير بازرگاني ژاپن بتازگي به خبرنگاران گفت اين کشور آماده مي‌شود تا واردات نفت ايران را از سر گيرد ژاپن در ماه‌هاي گذشته از ميزان واردات خود کاسته بود و در مواردي نيز خريد نفت را متوقف کرده بود .

او به خبرنگاران گفت ايالات متحده براي ارائه معافيت‌ها، به موضوع ثبات در تامين منابع انرژي و پيامدهاي آن بر شرکت‌هاي ژاپني توجه کرده‌ است .

در همين حال وزير اقتصاد، بازرگاني و صنايع ژاپن در عين حال افزوده است توکيو از نزديک با واشنگتن تبادل نظر خواهد کرد و مي خواهد از باثبات بودن شرايط اطمينان حاصل کند .

هيروشيگه سه‌کو مي‌گويد: «البته تصميم نهايي با شرکت‌هاي خصوصي (در ژاپن) است، اما بر پايه تصميم فعلي، اين شرکت‌ها به احتمال زياد آماده مي‌شوند تا واردات نفت خام ايران را از سر گيرند ».

او اما جزيياتي از مقدار واردات ارائه نکرد و به خبرنگاران گفت: «من نمي‌توانم در مورد مقدار واردات نظر بدهم ».

به گزارش ايرنا، آمريکا به دليل ترس از افزايش قيمت نفت جهاني با اعمال دور دوم تحريم‌هاي اين کشور عليه مردم ايران، سرانجام در ماه جاري به اعطاي معافيت به هشت کشور جهان براي ادامه واردات نفتي از ايران به مدت 180 روز مجبور شد. دو کشور کره جنوبي و ژاپن نيز در ميان پنج خريدار بزرگ نفتي ايران قبل از بازگشت تحريم‌هاي يک جانبه آمريکا بودند .

دونالد ترامپ رئيس جمهوري آمريکا 18 ارديبهشت ماه امسال، خروج آمريکا از برجام را اعلام کرد اما بلافاصله ديگر کشورهاي امضا کننده اين توافق يعني انگليس، فرانسه، آلمان، چين و روسيه ضمن محکوم کردن خروج اين کشور از اين توافق چندجانبه بين‌المللي، تأکيد کردند که به برجام پايبند مانده و از تجارت شرکت‌هايشان با ايران حمايت مي‌کنند .

ترامپ با حربه تروريسم اقتصادي و تحريم‌هاي يک جانبه غيرقانوني و فشار به جامعه جهاني به دنبال ايجاد جنگ رواني و القاي انزواي ايران است، ولي تجربه ماه‌هاي اخير و همراهي نکردن جهان با آمريکا نشان داد که اين کشور هيچ‌گاه به هدف خود دست نخواهد يافت .

تحريم‌هايي که آمريکا يکجانبه عليه ملت ايران اعلام مي‌کند، از مدت‌ها قبل شروع شده و جامعه جهاني با آنها همراهي نکرده تا جايي که ترامپ مجبور شده است از برخي از آنها عقب نشيني کند .

مقامات ايران نيز اعلام کرده‌اند که تحريم‌هاي جديد آمريکا بيشتر يک موضوع کاملاً تبليغي و رواني است، به‌طوري که «عبدالناصر همتي» رئيس بانک مرکزي نيز با اشاره به عقب نشيني دولت آمريکا از ادعاي خود براي به صفر رساندن فروش نفت ايران، گفت: دولت آمريکا هر کاري که مي‌خواست انجام داد و پس از چهارم نوامبر (13 آبان ماه) اتفاق خاصي نخواهد افتاد .